Στο δρόμο του Σπύρου Μπίκου


	Στο δρόμο του Σπύρου Μπίκου (Άρθρο του Παναγή Σκλαβούνου στο περιοδικό «Σκακιστικά Νέα» του Σ.Ο. Ηλιούπολης , Απρίλης 1994)
	Ο Φλεβάρης, που μας πέρασε, ήταν δίσεχτος για το Ελληνικό καλλιτεχνικό σκάκι. Τα προβλήματα του σκακιού πάντοτε θα υπάρχουν, αλλά οι άνθρωποι που αφιέρωσαν τη ζωή τους για να τα επιλύσουν, δεν θα είναι εδώ. Έφυγε ο Καπράλος, έφυγε και ο Σιαπέρας. Τις παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι του σκακιού είχαν το δικό τους τρόπο να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα. Πήγαιναν ευθεία κόντρα στις περιστάσεις. Έπαιζαν, δηλαδή, κινήσεις με 2 θαυμαστικά!! Θυμάμαι το Σπύρο Μπίκο. Τον γνώρισα στο τέλος του δρόμου του. Πλαισιωμένο από αναμνήσεις, παλιά τεύχη του «ΜΑΤ», για χάρισμα σε όσους τον επισκέπτονταν, και άφθονα βιβλία προβλημάτων με αφιερώσεις μεγάλων συνθετών. Τον θυμάμαι να διηγείται τις ατελείωτες ιστορίες, που λίγο – πολύ είχαμε μάθει απέξω. Μιλούσε για την παλιά Ηλιούπολη (όπου η οικογένειά του ήταν από τους πρώτους οικιστές), για τα όνειρα της νεότητάς του, που ατόνισαν όταν τον χτύπησε η αρρώστια νεαρό φοιτητή της Νομικής. Την αρχή του σκακιού στη ΧΑΝ. Την αλληλογραφία με τους ξένους προβληματιστές στη διάρκεια της κατοχής. Την έκδοση του «ΜΑΤ» ( 1952 – 1965). Το Σκακιστικό Όμιλο Ηλιούπολης, που τον είχε κάνει υπερομάδα. Τη μόνιμη θέση του στη γραμματεία της Ομοσπονδίας («Μπίκος» και «Ομοσπονδία» είχαν γίνει συνώνυμα). Την «αναγνώριση του σκακιού» επί δικτατορίας και την τιμητική δημοσιογραφική του σύνταξη. Τον θυμάμαι να βαδίζει κούτσα- κούτσα το τέλος του δρόμου του. Να παίζει σκάκι όρθιος λόγω της ακαμψίας στη σπονδυλική στήλη. Να κάνει το πρόβλημα της υγείας του εφαλτήριο για δημιουργία. Σε όλους τους εκτός έδρας αγώνες παρών – αναπληρωματικός. Τέλος, θυμάμαι το καταραμένο εκείνο ματς, που ανέβηκε με τα μπαστούνια 7 ορόφους τη σκάλα στον Πειραιά για να δει την ομάδα του – και η κατάστασή του χειροτέρεψε. Θυμάμαι το τηλεφώνημα την Πέμπτη το βράδυ για τον αγώνα της Κυριακής ... Σε αντίθεση με άλλους παλιούς σκακιστές, που βάδισαν και αυτοί την προσωπική τους στενωπό χωρίς διάθεση προβολής ή κέρδους, με αποτέλεσμα να ατονίσουν τα ίχνη τους, τουλάχιστον ο Σπύρος Μπίκος στο τέλος καταξιώθηκε. Το έργο του έχει μείνει στο μυαλό όλων όσοι τον γνώρισαν. Το όνομά του δόθηκε σε ένα «θέμα» σκακιστικών προβλημάτων και σε ένα ετήσιο διασυλλογικό τουρνουά. Φορές τυχαίνει οι μικροί να ρωτούν: «Γιατί το λένε Κύπελλο Σπύρου Μπίκου; Τί ήταν ο Σπύρος Μπίκος;». Δε με ξενίζει που οι μικροί δεν ξέρουν. Αισθάνομαι, μάλιστα, υπερήφανος που μπορώ να τους πω ότι εγώ γνώρισα από κοντά το Σπύρο Μπίκο και το δρόμο του. Σκέφτομαι, όμως, ότι οι μικροί είναι αυτοί που, κατ΄εξοχήν θάπρεπε να μάθουν. Ο δρόμος υπάρχει ακόμα στο χάρτη της Ηλιούπολης. Δεν τον πήρε άλλος κανείς.

Στο δρόμο του Σπύρου Μπίκου

(Άρθρο του Παναγή Σκλαβούνου στο περιοδικό «Σκακιστικά Νέα» του Σ.Ο. Ηλιούπολης , Απρίλης 1994)

Ο Φλεβάρης, που μας πέρασε, ήταν δίσεχτος για το Ελληνικό καλλιτεχνικό σκάκι. Τα προβλήματα του σκακιού πάντοτε θα υπάρχουν, αλλά οι άνθρωποι που αφιέρωσαν τη ζωή τους για να τα επιλύσουν, δεν θα είναι εδώ. Έφυγε ο Καπράλος, έφυγε και ο Σιαπέρας.

Τις παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι του σκακιού είχαν το δικό τους τρόπο να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα. Πήγαιναν ευθεία κόντρα στις περιστάσεις. Έπαιζαν, δηλαδή, κινήσεις με 2 θαυμαστικά!!

Θυμάμαι το Σπύρο Μπίκο. Τον γνώρισα στο τέλος του δρόμου του. Πλαισιωμένο από αναμνήσεις, παλιά τεύχη του «ΜΑΤ», για χάρισμα σε όσους τον επισκέπτονταν, και άφθονα βιβλία προβλημάτων με αφιερώσεις μεγάλων συνθετών.

Τον θυμάμαι να διηγείται τις ατελείωτες ιστορίες, που λίγο – πολύ είχαμε μάθει απέξω. Μιλούσε για την παλιά Ηλιούπολη (όπου η οικογένειά του ήταν από τους πρώτους οικιστές), για τα όνειρα της νεότητάς του, που ατόνισαν όταν τον χτύπησε η αρρώστια νεαρό φοιτητή της Νομικής. Την αρχή του σκακιού στη ΧΑΝ. Την αλληλογραφία με τους ξένους προβληματιστές στη διάρκεια της κατοχής. Την έκδοση του «ΜΑΤ» ( 1952 – 1965). Το Σκακιστικό Όμιλο Ηλιούπολης, που τον είχε κάνει υπερομάδα. Τη μόνιμη θέση του στη γραμματεία της Ομοσπονδίας («Μπίκος» και «Ομοσπονδία» είχαν γίνει συνώνυμα). Την «αναγνώριση του σκακιού» επί δικτατορίας και την τιμητική δημοσιογραφική του σύνταξη.

Τον θυμάμαι να βαδίζει κούτσα- κούτσα το τέλος του δρόμου του. Να παίζει σκάκι όρθιος λόγω της ακαμψίας στη σπονδυλική στήλη. Να κάνει το πρόβλημα της υγείας του εφαλτήριο για δημιουργία. Σε όλους τους εκτός έδρας αγώνες παρών – αναπληρωματικός. Τέλος, θυμάμαι το καταραμένο εκείνο ματς, που ανέβηκε με τα μπαστούνια 7 ορόφους τη σκάλα στον Πειραιά για να δει την ομάδα του – και η κατάστασή του χειροτέρεψε. Θυμάμαι το τηλεφώνημα την Πέμπτη το βράδυ για τον αγώνα της Κυριακής ...

Σε αντίθεση με άλλους παλιούς σκακιστές, που βάδισαν και αυτοί την προσωπική τους στενωπό χωρίς διάθεση προβολής ή κέρδους, με αποτέλεσμα να ατονίσουν τα ίχνη τους, τουλάχιστον ο Σπύρος Μπίκος στο τέλος καταξιώθηκε. Το έργο του έχει μείνει στο μυαλό όλων όσοι τον γνώρισαν. Το όνομά του δόθηκε σε ένα «θέμα» σκακιστικών προβλημάτων και σε ένα ετήσιο διασυλλογικό τουρνουά.

Φορές τυχαίνει οι μικροί να ρωτούν: «Γιατί το λένε Κύπελλο Σπύρου Μπίκου; Τί ήταν ο Σπύρος Μπίκος;».

Δε με ξενίζει που οι μικροί δεν ξέρουν. Αισθάνομαι, μάλιστα, υπερήφανος που μπορώ να τους πω ότι εγώ γνώρισα από κοντά το Σπύρο Μπίκο και το δρόμο του. Σκέφτομαι, όμως, ότι οι μικροί είναι αυτοί που, κατ΄εξοχήν θάπρεπε να μάθουν.

Ο δρόμος υπάρχει ακόμα στο χάρτη της Ηλιούπολης. Δεν τον πήρε άλλος κανείς.